बुद्धबारे सिर्जित बिस्वब्यापी भ्रम निवारण‏को लागि प्रधानमन्त्रीलाई ज्ञापन पत्र

हामी नेपालमा बसेर बुद्ध नेपालमा जन्मेको भन्ने बिषयलाई संसारले बुझेको छ र भारतको अनाबस्यक दुस्प्रयासले केही गर्न सक्तैन भनेर जसरी सोच्छौं त्यति सहज अवस्था विस्वको जनता बीच छैन भन्ने स्पस्ट भैसकेको देखिन्छ अधिकांश देशका पाठ्य पुस्तकमा नै बुद्ध भारतमा जन्मिएको उल्लेख गरिएको, बुद्धको जन्म स्थान जाने भनेर बर्षेनी हजारौं पर्यटक भारतद्धारा निर्मित नक्कली लुम्बिनीमा पुर्याइएको, बिस्वका प्रतिष्ठित अन्तरराष्ट्रिय ब्लगहरुमा रिङपोछे तथा बुद्धका बिषयमा लेख्ने लेखहरुद्धारा नै पनि बुद्धलाई भारती रुपमा परिचय दिएका अनगिन्ति उदाहरणले गर्दा । कपिलबस्तु दिवस अभियान शुरु गरेपस्चात गुगलमा बुद्धको जन्म स्थान खोज्दा भारत देखाउनेलाई नेपाल देखाउने बनाउने, जन चेतना जगाउने, गुगलमा बुद्ध तथा लुम्बिनीको बिषयमा खोज्दा प्रायश: भारती सामग्री मात्र पाइनेमा हाल नेपाली सामग्रीहरु पनि प्रसस्त पाइने जस्ता बातावरण सिर्जना भए तापनि नक्कली लुम्बिनी र अधिकांश देशका पाठ्य पुस्तकमा बुद्धलाई भारती परिचय दिने जस्ता बिस्वका जनतालाई दिग्भ्रमित तुल्याउने मूलभूत समस्या कायमै रहेको र यस्मा नेपाल सरकारको प्रत्यक्ष सहभागिता बिना यो समस्या समाधानको लागि बर्षौं लाग्ने भएकोले नेपाल सरकारलाई दबाब दिने अभिप्रायले केही समय अघि शुरु गरिएको बुद्धबारे सिर्जित बिस्वब्यापी भ्रम निवारण‏को लागि हस्ताक्षर संकलन अभियानकै निरन्तरताको रुपमा आज काठमाण्डौंमा कपिलबस्तु दिवस अभियानले प्रधानमत्री माधव कुमार नेपाललाई ज्ञापन पत्र बुझाएको छ । ज्ञापन पत्र बुझाउन जाने दलमा अभियानका सल्लाहकारहरु डा आरजु देउवा राणा, प्रो डा कबिताराम श्रेष्ठ, पूर्व मन्त्री राजेन्द्र श्रेष्ठ, अभियानका पदेन सल्लाहकार तथा कपिलवस्तुका सांसद दीपकुमार उपाध्याय, कपिलबस्तु दिवस अभियान बिस्व कार्य समितिका तर्फबाट सार्क संयोजक राज श्रेष्ठ, नेपाल संयोजक लक्ष्मण पुरी, जापान संयोजक ओम गुरुङ र वेल्जियम संयोजक सन्तोष न्यौपाने हुनुहुन्थ्यो ।

ज्ञापन पत्र बुझाउने क्रममा अभियानका सल्लाहकार द्धय डा कबिताराम श्रेष्ठ र दीप कुमार उपाध्यायले अभियानको आबस्यक्ता र महत्वलाई प्रकाश पार्नुका अतिरिक्त बिषयबस्तुमाथि प्रकाश पार्नु भएको थियो र प्रधानमत्रीले अभियानबारे आफू सकारात्मक भएको बताउनु भएको थियो । उक्त समारोहमा थुप्रै टेलिभिजन सन्चारकर्मीहरुको उपस्थिति थियो भने UNN ९० ले ज्ञापन पत्रको कार्यक्रमबारे १० बजे नै समाचार प्रसारण गरेको थियो ।

सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यू,
सिंहदरबार, काठमाण्डौं
नेपाल ।

बिषय: बुद्धको जन्मस्थानबारे सिर्जित विश्वव्यापी भ्रम निवारण

शान्तिका दूत एवम् नेपाललाई विश्व सामु परिचित गराउने प्रमुख आधार बुद्धको महत्व आजको विश्वसन्दर्भमा झनझन बढ्दो छ । सबै किसिमका जाती, धर्म र समुदायमा सर्व स्वीकार्य महामानव गौतम बुद्ध सम्पूर्ण विश्व नागरिकको साझा सम्पत्ति भएको कुरा निर्विवाद हो । अर्को विवादरहित तथ्य के पनि हो भने बुद्ध जन्मदाको समयमा नेपाल तथा भारत भन्ने देशहरु नभए तापनि बुद्ध जन्मेको स्थान भने अहिलेको नेपालको लुम्बिनीमा पर्दछ भन्ने कुरा प्रमाणित भैसकेको छ । युनेस्कोले लुम्बिनीलाई विश्वसम्पदा सूचिमा समावेश पनि गरेको छ । बुद्ध विश्वकै साझा सम्पत्ति भएका कारण आस्थाका आधारमा कसैले मेरो अथवा हाम्रो भन्छन भने त्यस्मा कसैले प्रश्न उठाइराख्नु पर्ने देखिन्न । तर उनको महानता र प्रसिद्धीले क्षेत्रगत आधारमा नाजायज तरिकाबाट गलत ढङ्गले आपुनो भनी प्रमाणित गर्छ भने त्यो दुस्प्रयास मात्रै हो । विश्व जनमतलाई दिग्भ्रमित तुल्याउँदा मौन बस्नुले यस्ता दुस्प्रयासलाई अझ प्रोत्साहित गर्दछ ।

भारतले बर्षौंदेखि बुद्ध भारतमा जन्मेको हो भन्दै विश्वलाई दिग्भ्रमित तुल्याउँदै आइरहेको छ । अहिले लगभग अन्तिम अवस्थामा पुगिसकेको नक्कली लुम्बिनी निर्माण गर्नका लागि करोडौं रुपयाँको लगानी भएको छ । नेपालको आपुनै किसिमका राजनीतिक सामाजिक आर्थिक र शैक्षिक अवस्थाका कारण यस्ता गतिविधिका विरुद्ध प्रभावकारी रुपमा आवाज उठ्न सकिरहेको छैन ।

यसै सन्दर्भमा विश्व शान्तिका लागि भगवान् बुद्धका शान्ति सन्देशलाई अरु प्रचार प्रसार गर्ने विश्वशान्ति अभियानमा संलग्न अन्य संस्थाहरुसँग हातेमालो गर्ने नेपालको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि लुम्बिनीको विकास र प्रचार प्रसारमा सहयोग पुर् याउने भगवान् बुद्धको विश्वव्यापी महत्वबाट नाजायज फायदा लिनका लागि गरिएका गतिविधिले नेपालको राष्ट्रियतामाथि देखा परेका समस्याको निराकरण गर्न प्रयासरत रहने जस्ता उद्देश्यहरु लिएर गतबर्षदेखि प्रत्येक बर्ष डिसेम्बर १ तारिखलाई कपिलवस्तु दिवसको रुपमा मनाउन विश्वभर छरिएर रहेका नेपाली बुद्धिजीविहरुको पहलकदमीमा यो अभियान सुरु गरिएको हो ।

गौतमबुद्ध लुम्बिनीमा जन्मेका हुन् भन्ने सबभन्दा राम्रो प्रमाणको रुपमा रहेको अशोकस्तम्भलाई १ डिसेम्बर १८९६ मा जर्मन पुरातत्वविद् अण्टोन फुहररले विश्व सामू ल्याएको दिनलाई महत्व दिनु उपयुक्त र सान्दर्भिक हुने ठहर गरी प्रत्येक वर्ष डिसेम्बर १ तारिखलाई कपिलवस्तु दिवसको रुपमा रोजिएको हो ।

यस अभियानले मौन रहेका नेपालीहरुद्वारा अस्वीकृत गरिनु पर्ने यस्ता दुस्प्रयासका विरुद्ध विश्वभर जनमत सिर्जना गर्नुलाई पनि आपुनो उद्देश्यका रुपमा समेटेको छ । सत्यको रक्षा गर्दै विश्व जनमतलाई दिग्भ्रमित अवस्थाबाट मुक्त पार्न यथासक्य प्रयास गर्नु हाम्रो कर्तव्य हो भने शान्ति र सत्यका प्रतिमूर्ति बुद्धप्रति गरिने सच्चा आदर पनि हो ।

गुगलमा बुद्धको जन्मभूमि खोज्दा भारत देखा पर्नु यो समस्या हामीहरुको विरोधको कारण ईतिहास बनिसकेको छ; PBS जस्ता ठूलो कम्पनीद्वारा निर्मित भिडिओ “ठे Buddha” मा राजकुमार सिद्धार्थलाई भारतीय भनी उल्लेख गरिनु विभिन्न देशका पाठ्यपुस्तकमा बुद्धको जन्मभूमि भारत भनेर उल्लेख गरिनु जस्ता सम्पूर्ण समस्याको जड कारण भने कै नेपालको तर्फबाट सरकारी बुद्धिजीवि तथा पत्रकारहरु कुनै पनि तहबाट सशक्त विरोध नगरिएका कारण भारतले लामो समयसम्म एकलौटी तवरबाट भ्रम सिर्जना गर्न पाएको अवसरको परिणाम पनि हो । यस्लाई नेपालको राष्ट्रियतामाथिको समस्याको रुपमा पनि लिइनु पर्ने देखिन्छ किनकि यसका पछाडि नियतभन्दा पनि लामो समयसम्म गरिएका दुस्प्रयास र यसका विरुद्ध नेपालबाट हुन नसकेका प्रतिरोधका कारण सिर्जित भ्रमले पनि काम गरेको देखिन्छ । वास्तवमा महत्वपूर्ण कुरा त भगवान् बुद्ध र बुद्धका उपदेशहरु हुनुपर्ने हो तर बुद्धका बारे प्राप्त जानकारीको श्रोतको नियतबारे भने विश्वजनमत अनभिज्ञ देखिन्छन ।

नेपाल सरकार नेपाली संचार माध्यम र बुद्धिजीविहरुका मौनताका कारण नेपालको तुलनामा धेरै गुणा सशक्त भारतीय संचारमाध्यम र त्यहाँका बुद्धुजीविको एकलौटी र एकतर्फी अभियानले विश्वमा यतिसम्म प्रभुत्व जमाउन सफल भएको छ कि हाल अधिकांश देशका पाठ्यपुस्तकमा समेत बुद्ध भारतमा जन्मेको हो भनी लेखाउने वातावरण बनिसक्यो । त्यसैले नयाँ बन्दै गरेको नक्कली लुम्बिनीको कारण नेपालको राष्ट्रियतामाथि आँच आउने जुन किसिमको नयाँ समस्या देखा परेको छ त्यस्को निराकरण गर्न प्रयासरतः रहनु प्रत्येक सच्चा नेपालीको कर्तव्य पनि हो भन्ने हामी ठान्दछौं ।

वास्तबमा यो समस्या लामो समयसम्म समस्याको रुपमा रहन सक्तैन यदि नेपाल सरकारले यसलाई गंभीरता पूर्वक लिने हो र यथोचित प्राथमिकताका साथ कदम चाल्ने नै हो भने । मुख्य रुपमा यी समस्याका समाधनका लागि नक्कली लुम्बिनी जस्ता विषयमा सिधै भारत सरकारसँग कुरा गर्नुपर्दछ । विभिन्न देशका पाठ्यपुस्तकमा बुद्धको जन्मस्थलको बारेमा भएका भ्रम निवारण गर्न कुटनीतिक नियोगहरु मार्फत् सम्बन्धित देशका सम्बन्धित निकायसँग कुराकानी अगाडि बढाउनु पर्छ । नेपाल सरकारको तर्पुबाट यति कदम चाल्ने हो भने पनि यो समस्या र यसका पृष्ठभूमिमा रहेर देखापरेका र पर्ने अन्य समस्याहरु स्वतः कमजोर भएर जानेछन् । जाकारीया जस्ता प्रवृतिहरुले टाउको उठाउने हिम्मत गर्न सक्ने छैनन् र उठाइहाले पनि कुहिराको काग जस्तै आफै हराएर जानॆछन् ।

नेपाल पर्यटन बर्ष २०११ मा लुम्बिनी र बुद्धलाई नेपालसँग जोडेर प्रचार प्रसारमा जोड दिइनु पर्छ ता कि दिग्भ्रमित विश्वका जनतामा भएका भ्रम निवारणमा सहयोग पुगोस् । संसदले हालसालै सर्वसम्मतिले एक संकल्प प्रस्ताव पारित गर्दै तीन बर्षभित्र लुम्बीनी क्षेत्रलाई “अन्तरराष्ट्रिय शान्ति सहर”को रुपमा विकास गर्न र अधुरो रहेको लुम्बिनी विकास गुरुयोजनालाई पनि तीन बर्षको समयभित्र पुरा गरिसक्न सरकारलाई दिएको निर्देशनलाई यथासक्य समयमा नै पुरा गर्नुपर्दछ ताकि व्याप्त भ्रम निवारणमा सहायक सिद्ध हुनसकोस् ।

संयुक्त राष्ट्र संघका तात्कालिन महासचिव ऊथान्तले गौतमबुद्धको जन्मभूमिलाई उच्च प्राथमिकता दिइ त्यहाँ ठोस काम गर्नका लागि १९७० मा संयुक्त राष्ट्र संघले एउटा अन्तरराष्ट्रिय समिति गठन गर् यो र संयुक्त राष्ट्र विकास कार्यव्रुमले जापानी आर्किटेक्ट प्रो। केन्जो टाङेलाई लुम्बिनीको विकासको विस्तृत कार्ययोजना ६.५ मिलियन डलरको लागतमा बनाउन लगायो जुन १९७८ मा तयार भएको थियो । ७ बर्षभित्रमा पूर्णता पाउनु पर्ने लक्ष राखिएको उक्त गुरु योजना आधा शताव्दीभन्दा बढी समय व्यतित भैसक्दा पनि योजना कार्यन्वयनले पूर्णता पाउन नसकेको सन्दर्भमा यसतर्फ पनि नेपाल सरकारको ध्यान आकृष्ट गराउन चाहन्छौं । यस्ले गर्दा बढीभन्दा बढी पर्यटक नेपाल भित्र्याएर वास्तविक कुरालाई स्वतः स्फूर्त रुपमा प्रचार प्रसार गर्न सघाउ पुग्ने थियो ।
उपर्युक्त कुराहरु नेपालको विकास र नेपालको राष्ट्रियताको संरक्षणसंग मात्र सम्बन्धित नभएर सत्य र शान्तिका पर्यायवाची महामानव एवम् महान् दार्शनिक गौतमबुद्धमाथि गरिएको अन्यायको प्रतिरक्षा पनि हुने छ । यी कुराहरु विश्व शान्तिकै एउटा अंश पनि हुने भएकाले नेपाल सरकारद्वारा नक्कली लुम्बिनी जस्ता बिषयमा सिधै भारत सरकारसँग कुरा गर्ने र विभिन्न देशका पाठ्यपुस्तकमा भएका बुद्धको जन्मस्थल बारेका भ्रम निवारण गर्न कुटनीतिक नियोगहरु मार्फत सम्बन्धित देशका सम्बन्धित निकायसँग कुराकानी गर्न अविलम्ब कदम चालियोस भनी आग्रह गर्दछौं ।

रामकुमार श्रेष्ठ

विस्व संयोजक
कपिलबस्तु दिवस अभियान

यस अभियानलाई संस्थागत गर्न रामकुमार श्रेष्ठ वेलायतको विश्व संयोजकत्वमा पछि दुई जना थपी २१ जना पुर् याउने गरी हाललाई १९ सदस्यीय कपिलवस्तु दिवस अभियान विश्व कार्य समिति गठन गरिएको छ । समितिका अन्य सदस्यहरुमा अबि शर्मा संयोजक क्यानडा, बाबुराजा महर्जन संयोजक न्यूजिल्याण्ड, भानु पौड्याल संयोजक क्यानडा, विनय शाह संयोजक हङकङ, चन्द्र राई संयोजक क्यानडा, डा. हरिकुमार श्रेष्ठ संयोजक ताइबान, हरि नेपाली संयोजक कतार ,लक्ष्मण देबकोटा संयोजक पोर्तुगल, लक्ष्मण पुरी संयोजक नेपाल, श्रीमती लक्ष्मी सिंखडा संयोजक अमेरिका, ओम गुरुङ संयोजक जापान, राज श्रेष्ठ संयोजक नेपाल, रामहरि श्रेष्ठ संयोजक वेलायत, सन्तोष न्यौपाने संयोजक बेल्जियम, सुश्री सानु घिमिरे संयोजक अस्ट्रेलिया, शैलेश श्रेष्ठ संयोजक अमेरिका ,शम्भु कट्टेल संयोजक अमेरिका र सुजन न्यौपाने संयोजक अस्ट्रेलिया छन ।
अभियानको गतिविधिलाई सहज बनाउन आ-आफ्नो क्षेत्रको क्षेत्रीय संयोजक समेत हुने गरी नौ जनाको सेक्रेटरियटको ब्यवस्था गरिएको छ जस अनुसार बाबुराजा महर्जन अस्ट्रेलिया न्यूजिल्याण्ड र त्यस भेगका अन्य देशहरु हेर्ने, हरी नेपाली मध्यपूर्बका देशहरु हेर्ने, राज श्रेष्ठ सार्क मुलुकहरु हेर्ने, बिनय शाह र ओम गुरुङ जापान हङकङ चीन तथा त्यस भेगका देशहरु हेर्ने, शैलेश श्रेष्ठ अमेरिका र दक्षिणी अमेरिका हेर्ने, चन्द्र राई क्यानडा हेर्ने र अर्को ब्यवस्था नहुन्जेलसम्मको लागि सन्तोष न्यौपाने यूरोप हेर्ने । विश्व संयोजक स्वतः सेक्रॆटरियटमा रहनेछन ।

अभियानको उद्धेश्य प्राप्तिको लागि राष्ट्रिय अन्तरराष्ट्रिय सर्वपक्षीय सहयोग र सद्भावलाई सहज बनाउन हाललाई ५ जना नेपाली र दुई जना विदेशी गरी सात जनाको सल्लाहकार समिति बनाइएको छ जसअनुसार एनेकपा माओवादीका तर्फबाट मलेशियाका लागि राजदूत महामहिम डा ऋषि अधिकारी, नेकाका तर्फबाट संविधानसभाका सदस्य तथा सांसद डा आरजु देउवा राणा, एमालेका तर्फबाट पूर्वमन्त्री तथा पार्टी केन्दिय सदस्य राजेन्द्र श्रेष्ठ, वुद्धिजीविका तर्फबाट डा. कविताराम श्रेष्ठ र उद्योग ब्यवसायीका तर्फबाट अस्ट्रेलियाको न्यूसाउथवेल्सका कन्सुलर जनरल महामहिम दीपक खडका हुनुहुन्छ भने विदेशीहरुमा पाँच महादेशहरुमा आफ्ना करीब १२०० फेङ सुइका कन्सल्ट्याण्टहरु र सयौं धार्मिक शिक्षकहरुको साजाल फैल्याउन सक्षम केही पुस्तकहरु थुप्रै भाषामा अनुदित भैसकेका ११ पुस्तकका लेखक तथा सबै महादेशका ५० देशहरुमा १०० लाइट सेन्टरका संस्थापक अमेरिकी Agni Frank Eickermann र White Conch Dharma Center का आध्यात्मिक निर्देशिका अमेरिकाकी Domo Geshe Rinpoche हुनुहुन्छ र अभियानका लागि उपयुक्त व्यक्तिहरुलाई सल्लाहकार समितिमा पछि थपिन सकिनेछ । त्यसरी नै कपिलवस्तुका सांसदहरु र लुम्बिनी विकास कोषका प्रमुखहरुलाई पदेन सल्लाहकारको रुपमा राखिनेछ ।